و حالا سیلی که امام وعده داد...

مسئله فلسطین و آزادی قدس یکی از نقاط پایه‌ای و اصلی گفتمان انقلاب اسلامی در اندیشه امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب است. پیش از به نتیجه رسیدن نهضت حسینی و پیروزی انقلاب اسلامی ملت ایران در سال ۱۳۵۷، امام راحل نگاهی ویژه به اشغال سرزمین فلسطین توسط نیروهای رژیم صهیونیستی و حامیان استعمارگر آن‌ها داشتند. درحالی که دولت‌های عربی به دلیل عدم انسجام داخلی، کم‌توجهی به آموزه‌های اسلامی و در نهایت وابستگی به بلوک کمونیسم یا لیبرالیسم دائماً مغلوب ارتش قدرتمند رژیم صهیونیستی می‌شدند، امام خمینی (ره) قائل به اتحاد امت اسلامی و مبارزه منسجم با دشمن مشترک بودند. ایشان برخلاف رهبران و رؤسای کشورهای عربی - اسلامی پیروزی نهایی فلسطینی‌ها را پیش‌بینی کرده و بشارت تحقق این وعده الهی را به مسلمانان می‌دادند. در همین رابطه رهبر انقلاب درباره نوع نگاه بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی فرمودند: «آنچه امام بزرگوار درباره‌ی آینده فلسطین از پنجاه سال قبل یا بیشتر پیش‌بینی کرده بودند، امروز به تدریج در حال تحقق یافتن است.» ایشان در ادامه افزودند: «این روشن‌بینی امام در مسئله فلسطین، موضوع بسیار مهمی است(۱).» در این گزارش به بررسی پیش‌بینی‌های حضرت امام و تطابق آن با شرایط کنونی خواهیم پرداخت.

 
 
احیای وحدت؛ رمز پیروزی در برابر دشمن مشترک
فقدان وحدت و یکپارچگی کشورهای اسلامی در برابر تهدید رژیم صهیونیستی همواره یکی از دغدغه‌های فکری امام خمینی (ره) بوده است. انتخاب آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان «روز قدس» و تأکید بر آزادسازی فلسطین به عنوان تکلیف الهی نشان‌دهنده اهمیت این موضوع در منظومه فکری رهبر کبیر انقلاب است. این موضوع تا آن‌جا برای شخص امام تبدیل به مسئله شده بود که با استخدام ادبیات انتقادی و تاریخی به نوعی نوید اتحاد میان ملت‌های مسلمان به عنوان رمز پیروزی در برابر رژیم صهیونیستی را دادند. در صفحه ۲۷۳ جلد نهم صحیفه امام (ره) آمده است: «برای من یک مطلب به شکل معماست و آن این است که همه دول اسلامیه و ملت‌های اسلام می‌دانند که درد چیست؟ می‌دانند که دست اجانب در بین است که این‌ها را متفرق از هم بکنند، می‌بینند که با این تفرقه‌ها ضعف و نابودی نصیب آنان می‌شود می‌بینند که یک دولت پوشالی اسرائیل در مقابل مسلمین ایستاده که اگر مسلمین مجتمع بودند و هر کدام یک سطل آب می‌ریختند او را سیل می‌برد.»

با وجود انتخاب مسیر «سازش» از سوی برخی رهبران کشورهای اسلامی اما اکثریت ملت‌های مسلمان مسیر «جهاد» با رژیم اشغالگر قدس را برگزیدند. «المرکز العربی واشنطن دی سی» با نظرسنجی میان ۸ هزار شهروند در ۱۶ کشور عربی نظر ملت‌های مسلمان در خصوص عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را جویا شده است. در جریان این نظرسنجی قریب به ۸۷ درصد از شرکت کنندگان نظر منفی خود را در خصوص امکان عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی اعلام کردند(۲). نزدیک شدن ذهن‌ها و قلوب مسلمانان به یکدیگر برای مبارزه با رژیم صهیونیستی یکی از پیش‌بینی‌ها و خواسته‌های اصلی بنیان گذار انقلاب اسلامی در مسیر مبارزه با استعمار خارجی بود. تغییر ادبیات رهبران کشورهای اسلامی در حمایت از آرمان فلسطین و برخی اقدامات سلبی آن‌ها در مخالفت با جنگ غزه نشان‌دهنده تأثیر وحدت مسلمانان در مبارزه با رژیم صهیونیستی و تأثیر آن‌ها بر روندهای منطقه‌ای است.

رد خط سازش و تأکید بر تحریم رژیم صهیونیستی
رژیم صهیونیستی به‌دلیل قرار گرفتن در منتهی‌الیه غربی حوزه شامات در نوعی وضعیت انزوای ژئوپلیتیکی قرار دارد و به همین دلیل هر نوع سیاست تحریم علیه تل‌آویو می‌تواند روند توسعه و در بلندمدت بقای آن را به خطر بیندازد. درک این واقعیت جغرافیایی از سوی امام راحل سبب شد تا ایشان هفدهم خردادماه ۱۳۴۶ خطاب به سران دولت‌های اسلامی موضوع تحریم فروش سلاح، نفت و کالا به رژیم صهیونیستی را مطرح کنند. در صفحه ۱۳۹ جلد دوم صحیفه امام (ره) آمده است: «اسرائیل قیام مسلحانه بر ضد ممالک اسلامی نموده است و بر دول و ملل اسلام قلع و قمع آن لازم است، کمک به اسرائیل چه فروش اسلحه و مواد منفجره و چه فروش نفت حرام و مخالفت با اسلام است، رابطه با اسرائیل و عمال آن چه رابطه تجاری و چه رابطه سیاسی حرام و مخالفت با اسلام است، باید مسلمین از استعمال امتعه اسرائیل خودداری کنند. (۳)»

۵۷ سال بعد عملیات برق‌آسای طوفان‌الاقصی زمینه تحقق یکی از رهنمودهای کلیدی رهبر انقلاب خطاب به رهبران کشورهای اسلامی و حامیان فلسطین قطع ارتباط، تحریم اقتصادی و قطع شریان انرژی به سرزمین‌های اشغالی بود. دهم آبان‌ماه سال گذشته شمسی، ایشان در دیدار با هزاران نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان از دولت‌های اسلامی خواستند تا راه صدور نفت و ارزاق به رژیم صهیونیستی را مسدود و با آن رژیم همکاری اقتصادی نکنند(۴). پس از اعلام این مطالبه شرعی - انسانی از رهبران کشورهای اسلامی و در عین تشدید فشار افکار عمومی زمینه تحقق این پیش‌بینی امام خمینی (ره) فراهم آمد. هشتم مه ۲۰۲۴ دولت ترکیه با انتشار بیانیه رسمی اعلام کرد در اعتراض به تداوم نسل‌کشی در غزه، روابط تجاری با رژیم صهیونیستی را متوقف خواهد کرد. پاسخ مثبت آنکارا به پیشنهاد ایران سبب افزایش قیمت برخی کالاها در سرزمین‌های اشغالی شد و امنیت زنجیره تأمین کالاهای اساسی در فلسطین اشغالی با اخلال مواجه کرد(۵). به گزارش رویترز حجم روابط اقتصادی آنکارا - تل‌آویو در سال ۲۰۲۳ با کاهشی ۲۳ درصدی به ۶.۲ میلیارد دلار رسیده بود(۶). اتخاذ چنین تصمیمی از سوی سران دولت ترکیه می‌تواند زمینه تحقق این ایده در میان رهبران کشورهای اسلامی همچون جمهوری آذربایجان، امارات عربی متحده و بحرین را نیز فراهم آورد و تحریم رژیم صهیونیستی به عرف رایج در میان کشورهای حامی فلسطین بدل شود. تثبیت این ابتکار مانعی بر ادامه روند عادی‌سازی روابط میان رژیم اشغالگر قدس و کشورهای منطقه خواهد بود.

توسعه‌طلبی و سلطه‌گری رژیم صهیونیستی
موضوع محوری دیگر در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، تأکید ایشان به وابستگی رژیم صهیونیستی به قدرت‌های استعماری و برنامه آن‌ها برای غارت تمام منابع و اراضی کشورهای اسلامی به وسیله این موجودیت جعلی است. در صفحه ۴۵۹ جلد دوم صحیفه امام (ره) در خصوص خطر بزرگ رژیم صهیونیستی برای کشورهای منطقه آمده است: «باید بدانند که مقصود دول بزرگ استعمار از ایجاد اسرائیل، تنها اشغال فلسطین نیست؛ بلکه اگر به آنان فرصت داده شود تمام کشورهای عربی (العیاذ باالله) به سرنوشت فلسطین دچار خواهند شد. (۷)» در صفحه ۱۴۳ جلد هجدهم کتاب نام برده در خصوص دست پنهان رژیم صهیونیستی برای حمله عراق به ایران آمده است: «آنچه مایه تأسف بسیار است که ابرقدرت‌ها به ویژه آمریکا با فریب صدام، با هجوم به کشور ما دولت مقتدر ایران را سرگرم دفاع از خود نموده تا مجال به اسرائیل غاصب تبهکار دهد تا به نقشه شوم خود که تشکیل اسرائیل بزرگ که از نیل تا فرات است، اقدام نماید. (۸)»

یکی از ویژگی‌های برجسته رژیم جعلی صهیونیستی پیش و پس از روز «نکبت»، خوی توسعه‌طلبی ارضی این رژیم در قبال سرزمین فلسطین و سایر اراضی اسلامی بوده است. دست‌اندازی این رژیم بر خاک فلسطین، جولان اشغالی، صحرای سینا و بخش‌هایی از جنوب لبنان نشان‌دهنده عدم تعهد این رژیم به اصل تمامیت ارضی یا یکپارچگی سرزمینی در حقوق بین‌الملل و بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد است(۹). طی سال‌های اخیر با قدرت گرفتن عناصر افراطی در فلسطین اشغالی مسئله عبور از مرزهای ۱۹۶۷ و دست اندازی به خاک کشورهای عربی بار دیگر برجسته شده است. با گذشت هشت ماه نبرد طوفان‌الاقصی و تشدید درگیری‌ها در مرز فلسطین اشغالی و لبنان، وزیر دارایی رژیم خواهان حمله به لبنان و ایجاد منطقه حائل امنیتی در جبهه شمالی شده است(۱۰). استفاده از این ادبیات نشان دهنده «زنده بودن» سیاست توسعه طلبی ارضی در اندیشه رهبران اسرائیلی است. به گواه تاریخ معاصر منطقه غرب آسیا مهم‌ترین مانع بر سر ماشین جنگی رژیم صهیونیستی، اندیشه مقاومت در میان ملت‌های مسلمان است.
 
مبارزه با توسعه طلبی رژیم صهیونیستی و آزاد سازی قدس شریف هسته مرکزی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان تأثیرگذارترین رهبر جهان اسلام در قرن بیستم است. وعده نابودی اسرائیل و بازگشت فلسطین به جهان اسلام زمانی از سوی حضرت امام (ره) مطرح می‌شد که صهیونیست‌ها با حمایت دولت‌های غربی توانسته بودند تا در چند جنگ کلاسیک دولت‌های عربی را شکست داده و بخش‌هایی از خاک آن‌ها را اشغال کند. در چنین شرایطی حضرت امام با تأکید بر سه محور «وحدت»، «نه به سازش» و «مقابله با توسعه طلبی» رژیم صهیونیستی خواستار ایجاد جبهه یکپارچه و متحد در برابر آخرین میراث دوران استعمار در منطقه غرب آسیا شدند. سلسله وقایع پس از عملیات طوفان‌الاقصی زمینه‌ساز تحقق پیش‌بینی‌های بنیان‌گذار انقلاب اسلامی در خصوص نابودی رژیم صهیونیستی و پیروزی نهایی ملت فلسطین بر اشغالگران است.

اگرچه در این طوفان، متأسفانه همه کشورهای اسلامی شریک نیستند اما اتحاد و همبستگی محدود از مبارزان غزه گرفته تا مجاهدان در سوریه و لبنان و عراق و یمن و البته جمهوری اسلامی ایران، بنیان‌های این رژیم جنایت‌کار را برای نخستین بار چنان به لرزه انداخته که اگر پشتیبانی همه‌جانبه غرب نبود بی‌شک تاکنون طومار آن درهم‌پیچیده شده بود و حتی با این همه پشتیبانی نیز، جبران ضربه مهلک وارد شده به آن ممکن نیست.